Việt Nam tiếp tục đứng thứ 172/179 quốc gia được đánh giá trên bảng xếp hạng về Chỉ số Tự do Báo chí Thế giới 2013 do tổ chức Phóng Viên Không Biên giới (RSF) thực hiện. Tổ chức bảo vệ nhân quyền có trụ sở tại Pháp này nhận xét rằng tình hình tự do báo chí tại Việt Nam đang ngày càng xuống cấp trầm trọng và Việt Nam từ vị trí thứ ba đã nhảy lên hàng thứ hai trong danh sách các nước cầm tù nhiều cư dân mạng nhất trên thế giới, chỉ sau Trung Quốc.
Trong cuộc trao đổi với Trà Mi Ban Việt ngữ, ông Benjamin Ismail, Giám đốc phụ trách khu vực Châu Á-Thái Bình Dương trong tổ chức RSF, cho biết:
Bấm vào nghe tường trình và phỏng vấn
Ông Benjamin Ismail: Dù vị trí của Việt Nam trên bảng xếp hạng về Chỉ số Tự do Báo chí Thế giới 2013 không thay đổi so với bảng xếp hạng 2011-2012, tình hình tự do báo chí tại Việt Nam đang xuống dốc tệ hại. Nói về thứ hạng, ở vị trí như Việt Nam 172/179 quốc gia được đánh giá, tức thuộc nhóm 10 nước có nền tự do báo chí tệ nhất trên thế giới, không dễ bị rớt hạng xuống thấp hơn nữa.
VOA: Thứ hạng của Việt Nam không thay đổi so với năm ngoái, vì sao tình hình tự do báo chí tại Việt Nam năm qua lại bị đánh giá là tuột dốc thay vì là vẫn y nguyên như năm trước?
Ông Benjamin Ismail: Do vị trí thứ hạng là một dữ liệu tương đối. Vì phương pháp nghiên cứu của chúng tôi năm nay có thay đổi, cho nên không thể so sánh điểm số khảo sát của Việt Nam năm nay so với năm ngoái, nhưng tình hình thực tế thì xuống dốc so với năm trước. Chúng tôi cũng cập nhật con số các cư dân mạng bị cầm tù tại Việt Nam từ các thông tin mới mà chúng tôi có thể xác nhận. Việt Nam hiện là nước thứ hai trên thế giới có số cư dân mạng bị cầm tù nhiều nhất, chỉ sau Trung Quốc. Đối chiếu trên tỷ lệ dân số, thì Việt Nam là nhà tù lớn nhất thế giới đối với cư dân mạng. Năm trước, Việt Nam giữ vị trí hàng thứ ba trong danh sách các nước giam cầm nhiều công dân mạng nhất trên thế giới, sau Trung Quốc và Iran, nhưng đã vọt lên hàng thứ hai trong năm vừa qua. Tại Việt Nam hiện có 34 cư dân mạng bị cầm tù và ít nhất 12 blogger hay công dân mạng đã bị tuyên phạt với các bản án lên tới mức cao nhất 13 năm tù trong khi số ký giả hay cư dân mạng bị giam cầm trong năm trước là khoảng 19 người. Điều này chứng tỏ sự đàn áp của đảng cộng sản Việt Nam đối với quyền tự do báo chí và tự do ngôn luận của công dân ngày một gia tăng.
VOA: Những điểm nào được xem là đáng lưu ý nhất về tình hình tự do báo chí tại Việt Nam trong năm qua, thưa ông?
Ông Benjamin Ismail: Hoàn toàn không có chỗ cho bất kỳ một sự chỉ trích nào đối với nhà cầm quyền, các chính sách của nhà nước, hệ thống chính trị, hay các quan chức nhà nước. Các bản án dành cho những blogger trong nhóm 14 nhà hoạt động Công giáo và Tin lành gần đây thật sự gây phẫn nộ công luận. Việt Nam cáo buộc đảng Việt Tân ở hải ngoại là khủng bố và bất kỳ ai có liên hệ với đảng phái này đều bị Hà Nội dán nhãn khủng bố rồi cáo buộc tội “hoạt động nhằm lật đổ chính quyền”. Trong số những nhà bất đồng chính kiến trên mạng và những blogger bị tù đày có trường hợp của blogger Paulus Lê Văn Sơn. Việt Nam cáo buộc Sơn đã tham gia khóa huấn luyện kỹ năng đấu tranh bất bạo động do Việt Tân tổ chức ở Thái Lan cuối tháng 7/2011 nhưng thật ra đó là khóa huấn luyện kỹ năng báo chí độc lập do chính tổ chức Phóng viên Không biên giới của chúng tôi tổ chức. Chúng tôi có thể cung cấp bằng chứng, vật chứng để xác minh điều này. Chúng tôi hy vọng Việt Nam sẽ hủy bỏ bản án cho blogger Lê Văn Sơn vì nó dựa trên những lời cáo buộc sai sự thật.
VOA: Bảng Chỉ số về Tự do Báo chí trên thế giới của tổ chức Phóng viên Không biên giới có giá trị và vai trò như thế nào so với các khảo sát khác của những tổ chức bảo vệ nhân quyền khác?
Ông Benjamin Ismail: Bảng xếp hạng này rất quan trọng vì kể từ khi ra đời năm 2002 tới nay, chúng tôi hằng năm đều cải tiến phương pháp khảo sát, nghiên cứu. Năm nay số câu hỏi trong bảng khảo sát đã được tăng lên gấp đôi từ 40 câu trong năm trước lên thành 80 câu năm nay. Chúng tôi phối hợp các dữ kiện thống kê, các nguồn thông tin thu thập được trong cả năm, và nhận xét từ giới ký giả, giới chuyên gia phân tích kể cả các chuyên gia trong giới truyền thông và các chuyên gia chuyên nghiên cứu về Việt Nam, giới blogger, giới hoạt động nhân quyền cả trong và ngoài nước về mức độ tự do báo chí của từng quốc gia một.
VOA: Cảm ơn ông Benjamin Ismail, Giám đốc phụ trách khu vực Châu Á-Thái Bình Dương trong tổ chức Phóng viên Không biên giới đã dành cho chúng tôi cuộc trao đổi này.
Trong số 10 nước chót bảng Chỉ số Tự do Báo chí Thế giới 2013, sau Việt Nam là Trung Quốc, Iran, Somalia, Syria, Turkmenistan, Bắc Triều Tiên, và Eritrea. Trong khu vực Châu Á, Việt Nam, Trung Quốc, Lào, và Bắc Triều Tiên bị xem là các nước không có dấu hiệu cải thiện về tự do báo chí.
Tổ chức Phóng viên Không biên giới chuyên cổ xúy và bênh vực cho quyền được thông tin và thông tin của mọi người trên toàn cầu. RSF có trụ sở chính ở Paris (Pháp) cùng với các văn phòng quốc tế tại 10 nước trên thế giới, với hơn 150 ký giả ở khắp năm châu.
Trà My, theo VOA
